Willen we nou gasloos worden of energie besparen?

De laatste maanden wordt er veel geschreven en gediscussieerd over het gasloos maken van bestaande woningen in Nederland. Waarschijnlijk wordt dit de komende jaren alleen maar meer omdat er besloten is dat we in 2050 met z’n allen aardgasloos moeten zijn. Wat mij erg verbaasd in de discussie is dat het met name gaat over alternatieven voor de gasgestookte cv-ketel. Pas als je goed zoekt kan je iets vinden over het beter isoleren van bestaande woningen. Gaan we op deze manier niet voorbij aan het eigenlijke probleem?

Het beperken van de energievraag
Het doel is volgens mij het terugdringen van de CO2-uitstoot om de opwarming van de aarde verder te voorkomen. De discussie moet dan ook vooral gaan over het beperken van de energievraag, en dus de uitstoot, van de woning. Daarna komt pas de vraag van: Hoe gaan we voorzien in dit laatste stukje energie wat nodig is ? Laten we nu eerst zorgen dat de energiebehoefte van de woningen aanzienlijk teruggebracht wordt, dan is het ook eenvoudiger om alternatieven voor de gasgestookte cv-ketel te vinden.

De praktijk
Een woning uit de jaren ’70/’80, cv-ketel van ca. 20kW, radiatoren die geselecteerd zijn op een hoge temperatuur en volledig natuurlijke ventilatie of mechanische afzuiging met natuurlijke toevoer. Een situatie die voor veel Nederlandse huishoudens werkelijkheid is. Is de oplossing de cv-ketel eruit en een warmtepomp erin zoals nu veelal geschetst wordt in de media? Ik ben geen specialist op het gebied van warmtepompen maar ik denk dat het niet eenvoudig is om een warmtepomp met hetzelfde vermogen en temperatuurbereik te vinden als de cv-ketel nu heeft

Isoleren gaat hand in hand met ventilatie
Is het niet beter om eerst te kijken wat er mogelijk is om de energievraag terug te brengen? Bekijk de mogelijkheden voor het isoleren van daken, pak wanden en vloeren aan, eventueel de vensters en kozijnen en vergeet vooral de ventilatie niet. Als de woning beter geïsoleerd wordt dan moet er ook kritisch naar de ventilatie gekeken worden. In de bestaande situatie zijn er wellicht allerlei kiertjes en spleetjes waardoor onbedoeld buitenlucht de woning indringt en er op deze wijze continu geventileerd wordt, deze onbedoelde ventilatie willen we juist zoveel mogelijk voorkomen omdat dit erg veel energie kost. Wat we echter niet willen is dat we straks een enorm energiezuinige woning hebben maar waar het binnenklimaat zo slecht is dat we gezondheidsklachten krijgen. Isolatie gaat daarom ook hand in hand met ventilatie.

Ik wil mijn woning verbeteren, en nu?
Goed, we hebben besloten dat we ons jaren ’70 huis gaan upgraden naar de wensen en eisen van vandaag de dag. Dit kan natuurlijk door alles in één keer rigoureus aan te pakken echter financieel gezien is dat nogal een flinke aanslag op de spaarrekening. We kunnen de woning natuurlijk ook beetje voor beetje aan gaan pakken, maar zorg wel dat je een goed stappenplan maakt zodat je de voorzieningen die in stap 1 gedaan zijn niet moet afbreken als je stap 2 gaat doen. Ik zou als eerste stap naar het dak kijken, is dit al goed geïsoleerd of kan hier energiewinst behaald worden? Schakel ik een aannemer in die aan de buitenkant isolatie aanbrengt of ga ik zelf aan de slag en isoleer ik aan de binnenkant. Welke optie het ook wordt laat je informeren zodat het op de juiste manier gebeurd ! Als stap 2 zou ik dan naar de ventilatie gaan kijken om te voorkomen dat er problemen met het binnenklimaat en dus je gezondheid ontstaan.

Hoe ga ik mijn woning zo energiezuinig mogelijk ventileren?
De ventilatie willen we natuurlijk zo energiezuinig mogelijk, we zijn tenslotte aan het verbouwen om energie te gaan besparen. Ventileren kan op de traditionele wijze door afzuiging in keuken, toilet en badkamer en toevoeren via roosters in de vensters. Dit houdt in dat er in de winter de binnenlucht van 20°C naar buiten geblazen wordt en er via de roosters in de vensters lucht met de buitentemperatuur, van bijvoorbeeld 0°C, naar binnenkomt. Is op deze wijze niet heel energiezuinig, om nog maar over het comfort, of beter discomfort te zwijgen. Het is natuurlijk ook een raar idee dat we alles goed isoleren en kierdicht maken en vervolgens over de gehele breedte van het raam weer een gat gaan maken. De meest energiezuinige manier is om de ventilatie te voorzien door middel van een systeem met warmteterugwinning (WTW). De vervuilde lucht wordt nog steeds uit de keuken, toilet en badkamer afgezogen echter de temperatuur (=energie) die in deze lucht zit wordt overgedragen aan de lucht die naar binnen gevoerd wordt. In plaats van de verse lucht van 0°C komt er nu verse lucht van circa 18°C naar binnen. Het spreekt voor zich dat het minder energie kost om de lucht van 18°C naar 20°C te verwarmen dan wanneer de lucht van 0°C naar 20°C wordt verwarmd. Het toepassen van een ventilatiesysteem met WTW kan tot gevolg hebben dat de warmtebehoefte van de woning tot ongeveer circa 30% lager wordt.

Begin nu alvast met verduurzamen
Op deze manier zal je zien dat na elke stap die gedaan wordt er minder energie nodig is om de woning te verwarmen. Bijkomend voordeel is dat de watertemperatuur in de cv-installatie ook verlaagd kan worden wat weer gunstig is voor het rendement van de cv-ketel. Door nu je eigen woning te gaan bekijken en te beginnen met je eigen eerste stappen op energiebesparingsgebied is het wellicht een stuk makkelijker om in 2050 voorgoed afscheid te nemen van het aardgas.

WTW in een bestaande woning is ook mogelijk
Nu hoor ik de critici al roepen dat het zo goed als onmogelijk is om een ventilatiesysteem aan te brengen in een bestaande woning maar mijn ervaring leert dat daar goede oplossing voor te vinden zijn. Denk bijvoorbeeld aan decentrale WTW zoals de Air 70 of een ventilatietoestel met WTW die aan het plafond gemonteerd kan worden zoals de Renovent Sky. In mijn volgende blog ga ik dieper in op de verschillende mogelijkheden om een WTW-ventilatiesysteem in te passen in een bestaande woning.

Wil je alvast meer weten of heb je advies nodig? Neem gerust contact op via de contactpagina of rechtstreeks via onderstaande gegevens.

Auteur: Ralph Vos

Contact: rvos@brinkclimatesystems.nl